Tiểu luận là một dạng bài tập được rất nhiều giảng viên sử dụng để đánh giá năng lực của các sinh viên. Một bài tiểu luận tốt không chỉ phải trình bày đầy đủ kiến thức mà cần phải có những phân tích sáng tạo và có chiều sâu. Vậy tiểu luận là gì? Quy trình làm một bài đúng chuẩn yêu cầu của đại học như thế nào? Cùng tìm hiểu rõ hơn trong bài viết sau đây nhé.
Tiểu luận là gì?
Tiểu luận trong tiếng Anh là "essay", có nghĩa là một bài nghiên cứu học thuật được sử dụng để trình bày những quan điểm, ý kiến của người viết về một chủ đề được giảng viên giao hoặc tự chọn một cách ngắn gọn. Thông thường, trong các bài tiểu luận thì người viết cần phải đưa ra các quan điểm cá nhân trước rồi mới từ đó kết luận hoặc đề xuất một phương án giải quyết tùy theo yêu cầu được đưa ra.
Một bài tiểu luận thông thường sẽ có độ dài yêu cầu dao động từ 10-25 trang và nội dung bên trong chủ yếu để kiểm tra các kiến thức và sinh viên đã học được hoặc các cách áp dụng chúng vào tình huống thực tế.
Cấu trúc tiểu luận chuẩn
Bố cục một bài tiểu luận chuẩn thường bao gồm 6 phần chính. Tuy nhiên tùy theo yêu cầu của các giảng viên mà sẽ có sự thay đổi trong nội dung từng phần. Cụ thể như sau:
Phần mở đầu
Phần mở đầu của một bài luận tương đối quan trọng vì nó quyết định người đọc có cảm thấy hấp dẫn với đề tài đang nghiên cứu hay không bằng cách qua việc tạo ấn tượng và nội dung phù hợp với nhu cầu của người đọc từ cái nhìn đầu tiên.
Trong phần mở đầu thường sẽ bao gồm các phần: Lời mở đầu, Lý do chọn đề tài, Mục đích và mục tiêu nghiên cứu. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài, Phương pháp nghiên cứu.
Phần nội dung
Nếu như phần mở đầu là khuôn mặt của bài luận thì nội dung chính là con tim. Nó là phần quan trọng nhất của bất kì bài tiểu luận nào và các nội dung sẽ thể hiện xuyên suốt từ đầu tới cuối. Nội dung thường sẽ được chia làm 3 chương với: chương 1 là cơ sở lý thuyết, chương 2 là nội dung nghiên cứu hoặc phương pháp nghiên cứu và chương 3 là kết luận rút ra từ nghiên cứu.
Phần kết
Phần kết sẽ tóm tắt lại toàn bộ nội dung của bài học một cách thật ngắn gọn và súc tích. Ngoài ra đây cũng là nơi để người viết luận dành lời cảm ơn cho những cá nhân, tổ chức được nhắc đến trong bài với mục đích phục vụ nghiên cứu.
Danh mục tài liệu tham khảo
Đây là phần sinh viên sẽ phải trích các nguồn tài liệu đã tham khảo để viết bài tiểu luận. Quy trình trích tài liệu sẽ là công thức: Tác giả. (Năm) + Tên sách in nghiêng + Nhà xuất bản. Nếu là bài báo thì cú pháp là: Tác giả. (Năm)+ Tựa đề bài báo +Tên tạp chí in nghiêng Tập (Số)+ số trang.
Phụ lục
Phụ lục hay còn goi là Appendix trong tiếng Anh là một phần bổ sung chứa các thông tin chi tiết, cụ thể mà không để trong phần nội dung chính để tránh tốn diện tích và độ dài trang hoặc những dữ liệu thô không cần thiết phải đề cập đến trong bài như các biểu đồ, phép tính, bảng dài....
Mục lục
Mục lục là danh sách các đầu mục gồm tiêu đề chính và tiêu đề phụ của chúng. Tuy nằm ở đầu trang nhưng mục lục thường được làm sau cùng. Hiện nay các công cụ soạn thảo hầu như đều có chức năng tạo mục lục tự động nên ngoại trừ viết tiểu luận bằng tay thì chỉ cần đánh các tiêu đề là các phần mềm sẽ tự làm mục lục giùm bạn, giúp tiết kiệm thời gian cho một công đoạn.
10 bước làm tiểu luận đúng chuẩn học thuật
Về cách viết tiểu luận, sẽ có những quy định khác nhau tùy theo phương pháp của mỗi người. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số quy định chung như sau:
Bước 1: Giải quyết đề tài
Bước đầu tiên cũng là bước rất quan trọng quyết định tới quá trình làm về sau có thuận lợi hay không. Người viết cần phải tìm hiểu phân tích thật kỹ các yêu cầu của đề tài cũng như mục tiêu và phạm vi nghiên cứu. Trong trường hợp không hiểu thì có thể hỏi lại giảng viên để tránh việc bị lạc đề nhé.
Bước 2: Làm bìa tiểu luận
Bước tiếp theo cũng tương đối quan trọng đó chính là cần phải làm bìa cho tiểu luận. Với một trang chìa chuẩn thông thường sẽ có các thông tin cụ thể là: Trưởng, Khoa, Ngành, Tên đề tài, Giảng viên hướng dẫn, Họ và tên người viết, Mã sinh viên, thời gian.
Để làm bìa tiểu luận rất đơn đơn giản, bạn hoàn toàn có thể tự thiết kế hoặc tải các mẫu đã có sẵn trên mạng. Miễn sao đảm bảo đầy đủ các thông tin trên và không được quá màu mè.
Bước 3: Viết lời mở đầu
Lời mở đầu cho tiểu luận sẽ là những lời chào giới thiệu để có thể thu hút sự chú ý của các giảng viên. Trong lời mở đầu thường sẽ được viết gói gọn từ 1-2 trang sẽ giới thiệu cơ bản về đề tài nghiên cứu cũng như phương pháp tiện cận tới chủ đề. Để tránh lan man thì người viết nên đi trọng tâm vào vấn đề hạn chế sử dụng các câu quá dài nhé.
Bước 4: Thu thập tài nguyên
Việc thu thập tài nguyên sẽ là cơ sở để bạn có thể bắt tài vào làm một cách thuận lợi hơn. Bạn có thể tham khảo các nguồn trên sách, báo, Internet hay các bài báo tạp chí quốc tế để củng cố thêm thông tin cho mình. Đừng quên khi thu thập đầy đủ các tài nguyên thì hãy trích nguồn đầy đủ để tăng thêm độ tin cậy.
Bước 5: Lên dàn ý
Để cho bài viết được đi đúng hướng thì việc lên dài ý cũng là bước quan trọng mà sinh viên không nên bỏ qua. Bạn có thể chia nhỏ các ý và tập trung phân tích vào từng nội dung chính và đưa ra kết luận cho từng phần đó. Đặc biệt trong ở mỗi phần cần phải có sự liên kết chặt chẽ để đảm bảo về tính logic của bài tiểu luận.
Bước 6: Giải quyết từng phần nội dung
Sau khi đã lên dàn ý xong thì bạn hoàn toàn có thể bắt tay vào làm các phần và giải quyết từng ý đã được liệt kê. Với các phần mà người viết đưa ra hãy đưa ra những lập luận và căn cứ rõ ràng và nếu có số liệu thì càng tốt. Đặc biệt, người viết có thể trích các lời của tác giả trong cuốn sách hoặc bài báo trực tiếp làm rõ hơn cho luận điểm của mình. Ngoài ra, cũng đừng quên rà soát lại các ý trong bài xem có làm bỏ sót các ý nào hay không nhé.
Bước 7: Kiểm tra nội dung
Sau khi đã hoàn thành các nội dung thì công việc cực quan trọng đó chính là kiểm tra lại lại tất cả các nội dung của tiểu luận. Trước hết, bạn cần phải kiểm tra xem bài viết đã đi đúng hướng so với yêu cầu của đề tài hay chưa. Sau đó quan sát đến phần tài liệu tham khảo đã viết đúng cách theo yêu cầu của giảng viên hay chưa. Cuối cùng là kiểm tra đạo văn của phần tiểu luận xem đạt bao nhiêu phần trăm. Thông thường với một bài tiểu luận đạo văn sẽ phải ít hơn 10% nên các bạn hãy lưu ý thật kỹ.
Bước 8: Làm mục lục và phụ lục
Để bài tiểu luận trở nên khoa học và chuyên nghiệp, sinh viên nên làm thêm mục lục. Phần này sẽ giúp giảng viên nắm bắt các ý chính của bài tiểu luận một cách nhanh chóng và hiệu quả. Việc tạo mục lục cũng rất đơn giản, vì các phiên bản Word hiện nay đều có tính năng tạo mục lục tự động. Bạn chỉ cần đánh dấu các mục lớn, và Word sẽ tự động tạo ra một mục lục chuyên nghiệp cho bài tiểu luận.
Đối với phụ lục thì bạn cần đưa hết tất cả những bảng biểu, dữ liệu, hình ảnh,... mà có tác động hoặc được bạn nhắc đến trong bài nhưng không được xuất hiện trong bài một cách cụ thể.
Bước 9: Làm trang tài liệu tham khảo
Tài liệu tham khảo là một phần cực kì quan trọng trong bất kì tài liệu học thuật nào kể cả tiểu luận. Vì bất kì bài luận nào cũng cần phải tham khảo từ những bài viết học thuật khác để đảm bảo tính khách quan và chuyên môn. Dù bạn trích dẫn chính xác trong bài luân (in-text citation) hay trích dẫn kiến thức reference thì cũng đều cần trích nguồn đầy đủ và đúng chuẩn.
Tùy theo yêu cầu của nhà trường mà phần tài liệu tham khảo này sẽ được trích dẫn theo chuẩn nhất định như APA, Chicago,...
> Xem thêm: APA là gì? Hướng dẫn trích nguồn trong phụ lục chuẩn học thuật
Bước 10: Hoàn thiện bài và viết lời cảm ơn
Khi tất cả những phần trên đã được hoàn thiện thì đây là lúc để viết lời cảm ơn cho những đơn vị đã giúp đỡ bạn trong quá trình viết luận về mặt nội dung, kiến thức. Bạn cũng nên dành một lời cảm ơn cho giảng viên vi họ đã dành thời gian xem đến cuối bài tiểu luận của bạn và đánh giá một cách công tâm.
Cuối cùng khi đã làm toàn bộ các ý trên thì bạn hãy kiểm tra lại tất cả phần và có thể thực hiện in bản cứng hoặc xuất thành PDF gửi cho giảng viên. Đừng quên kiểm tra thật kỹ các lỗi cơ bản như: chính tả hay dấu chấm, dấu phẩy hoặc các cách dùng từ, đặt câu nhé.
Bí quyết làm tiểu luận khi du học
Đối với môi trường đại học ở nước ngoài, các yếu tố có trong bài tiểu luận sẽ khác biệt một chút. Đa số sẽ không có lời cảm ơn mà thường sẽ là những thông tin cá nhân của người viết luận như Biographical note (một dạng giới thiệu bản thân), Contact details (Thông tin liên hệ),,... Vì vậy các sinh viên quốc tế khi du học ở các nước như Mỹ, Thụy Sĩ, Anh, Đức,... cần nắm những thay đổi để đáp ứng đúng với yêu cầu mà nhà trường đưa ra.
Ngoài ra tại các nước phương Tây, quyền tác giả, đặc biệt là ở các lĩnh vực khoa học cực kì được coi trọng nên các bài luận đều chăm chút phần tài liệu tham khảo vô cùng tỉ mỉ. Cụ thể:
Ở Mỹ, các kiểu trích dẫn ở Mỹ thường nhấn mạnh vào tác giả và ngày xuất bản, chúng thường sẽ được đặt trong dấu ngoặc trên. Sinh viên khi du học Mỹ sẽ sử dụng trích dẫn kiểu APA (American Psychological Association) nếu thuộc các lĩnh vực khoa học xã hội và hành vi. Còn đối với các du học sinh ngành nhân văn như văn học, ngôn ngữ sẽ sử dụng kiểu MLA (Modern Language Association).
Đối với Thụy Sĩ, do vị trí địa lý, mà các tài liệu học thuật ở đây chịu ảnh hưởng của cả các kiểu trích dẫn của Đức và Pháp. Các trường đại học và tổ chức nghiên cứu ở Thụy Sĩ có thể sử dụng các kiểu trích dẫn khác nhau, tùy thuộc vào lĩnh vực nghiên cứu và yêu cầu của từng trường.
Lưu ý khi làm bài tiểu luận
Để có thể làm bài tiểu luận tốt và chiếm được mức điểm từ A- A+ thì bạn cần phải chú ý những điều như sau:
- Hãy đọc thật kỹ đề và các yêu cầu của giảng viên
- Sử dụng các nguồn tài liệu uy tín như Google Scholar, Scribd, Academia,... và phải trích nguồn tài liệu thật đầy đủ.
- Tuân thủ chặt chẽ cấu trúc bài mà giảng viên yêu cầu (nếu có).
- Tuyệt đối không được copy hoặc trích nguyên văn các bài tiểu luận đã có sẵn.
- Hạn chế sử dụng các loại bìa màu mè gây phản cảm cho người đọc.
- Tiểu luận cần được trình bày rõ ràng mạch lạc, tập trung vào những nội dung, dữ liệu đã được kiểm chứng và chắc chắn đúng, hạn chế các ý mơ hồ, lan man.
Như vậy, bài viết trên đây đã giúp cho các bạn hiểu rõ tiểu luận là gì cũng như các quy trình để làm một bài tiểu luận hoàn chỉnh. Việc tuân thủ chặt chẽ cấu trúc và cách làm trên đây sẽ giúp bạn ;làm được một bài tiểu luận đầy đủ chuẩn khoa học. Nếu như bạn còn bất kỳ thắc mắc nào về chủ đề này, đừng quên liên hệ ngay tới TiimEdu nhé.
