Hàng năm, thứ mà du học sinh Nhật Bản mong chờ nhất có lẽ không phải là mùa hoa anh đào nở mà là học bổng Chính phủ Nhật Bản (học bổng Monbukagakusho – MEXT). Đây là học bổng được cấp thường niên bởi Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ (MEXT) dành cho những sinh viên nước ngoài có thành tích học tập xuất sắc. MEXT đã và đang là cánh cửa mở ra cơ hội du học Nhật Bản cho rất nhiều sinh viên Việt Nam tại "xứ sở mặt trời mọc".
Học bổng MEXT có gì mà lại được săn đón nhiều như vậy? Xin học bổng MEXT có khó không và quy trình ứng tuyển ra sao? Cùng đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi này qua bài viết dưới đây nhé!
Điều kiện ứng tuyển học bổng MEXT
Để ứng tuyển cho học bổng MEXT thì du học sinh sẽ phải nộp đơn theo một trong hai cách là qua thư giới thiệu của đại sứ quán hoặc thư giới thiệu của trường đại học. Mỗi loại thư giới thiệu sẽ có những quyền lợi khác nhau nhưng nhìn chung MEXT đều công nhận đây là hai hình thức đề cử từ những nguồn uy tín.
> Tìm hiểu thêm về thư giới thiệu (Letter of Recommendations) tại: LoR là gì? Cách viết thư giới thiệu xin học bổng mới 2025
Hiện nay, có 7 loại chương trình Học bổng của Chính phủ Nhật Bản (Monbukagakusho) tương ứng với 7 lựa chọn cho du học sinh. Đó là:
Nghiên cứu sinh (Research students)
Bạn phải dưới 35 tuổi và tốt nghiệp đại học (bao gồm cả những người sắp tốt nghiệp). Hoặc bạn phải hoàn thành 16 năm học.
Đào tạo giáo viên (Teacher training students)
Bạn phải dưới 35 tuổi và tốt nghiệp cao đẳng hoặc trường đào tạo giáo viên. Bạn phải có ít nhất năm năm kinh nghiệm làm giáo viên tại trường tiểu học, trung học hoặc trường đào tạo giáo viên ở quốc gia của bạn. (Xin lưu ý rằng giáo viên cao đẳng và đại học hiện đang phục vụ tích cực không được xem xét cho học bổng này).
Du học sinh đại học (Undergraduate students)
Bạn phải từ 17 tuổi đến dưới 25 tuổi và đã hoàn thành 12 năm giáo dục phổ thông hoặc đã hoàn thành các khóa học tại một trường tương đương với trường trung học (bao gồm cả những người sắp tốt nghiệp).
Du học sinh chuyên ngành Nhật Bản học (Japanese studies students)
Bạn phải từ 18 đến 30 tuổi. Bạn phải là sinh viên đại học tại các khoa hoặc trường chuyên ngành tiếng Nhật hoặc văn hóa Nhật Bản tại một trường đại học bên ngoài Nhật Bản vào thời điểm bạn đến Nhật Bản và phải được ghi danh vào cơ sở giáo dục tại quê nhà vào thời điểm bạn trở về nước.
Du học sinh cao đẳng kỹ thuật (College of technology students)
Bạn phải từ 17 tuổi trở xuống và dưới 25 tuổi và đã hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông tương đương với chương trình giáo dục trung học (tối thiểu 11 năm bắt đầu từ tiểu học) (bao gồm cả những người sắp tốt nghiệp).
Du học sinh trường chuyên môn (Specialized training college students)
Bạn phải từ 17 tuổi trở xuống và dưới 25 tuổi và đã hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông tương đương với chương trình giáo dục trung học Nhật Bản (bao gồm cả những người sắp tốt nghiệp).
Sinh viên từ các trường senmon cũng có cơ hội nhận được học bổng MEXT
Chương trình lãnh đạo trẻ (YLP) (Young leaders program students)
Bạn phải dưới 40 tuổi (về nguyên tắc) và là sinh viên tốt nghiệp đại học hoặc cao đẳng có kinh nghiệm làm việc thực tế, là những nhà quản lý công trẻ, v.v., những người được kỳ vọng sẽ đóng vai trò tích cực ở Châu Á và các quốc gia khác.
Nội dung và quyền lợi học bổng MEXT
Dưới đây là nội dung chi tiết về các gói học bổng MEXT cho từng đối tượng của 7 chương trình, lưu ý rằng:
(*1): Không phải tất cả các trường đại học đều duy trì điều kiện giới thiệu của riêng mình.
(*2): Với các thư giới thiệu từ trường đại học, tùy thuộc vào loại yêu cầu về thư giới thiệu do trường sinh viên chọn quyết định, sẽ có những trường hợp không được cung cấp vé máy bay.
(*3): Các giới thiệu từ các tổ chức giới thiệu chính thức ở nước ngoài
Nghiên cứu sinh | Đào tạo giáo viên | Du học sinh đại học | Du học sinh chuyên ngành Nhật Bản học | Du học sinh cao đẳng kỹ thuật | Du học sinh trường chuyên môn | Chương trình lãnh đạo trẻ (YLP) (*3) | |
Thư giới thiệu của đại sứ quán | Chấp nhận | Chấp nhận | Chấp nhận | Chấp nhận | Chấp nhận | Chấp nhận | Không chấp nhận |
Thư giới thiệu của trường đại học (*1) | Chấp nhận | Không chấp nhận | Chấp nhận | Chấp nhận | Chấp nhận (giới thiệu bởi các trường senmon) | Không chấp nhận | Không chấp nhận |
Tên gọi dựa trên bậc học | Học bổng MEXT sau đại học | Học bổng MEXT bậc đại học | Học bổng MEXT bậc thạc sĩ | ||||
Đào tạo sơ bộ tiếng Nhật, v.v. | 6 tháng (Chỉ dành cho những sinh viên cần đào tạo) | 1 năm ( tại Đại học Ngoại ngữ Tokyo, Đại học Osaka) | Không | 1 năm (tại Trung tâm giáo dục tiếng Nhật JASSO Tokyo) | 1 năm (tại Học viện ngôn ngữ Bunka, Trung tâm giáo dục tiếng Nhật JASSO Osaka) | Không | |
Ngành học | Chuyên ngành chính ở trường sau đại học, v.v. | Đào tạo giáo viên tại một trường đại học | Chương trình đại học | Đào tạo đặc biệt về tiếng Nhật hoặc văn hóa Nhật Bản | Chuyển tiếp lên năm thứ 3 của trường Cao đẳng công nghệ | Các khóa học chuyên ngành | Khóa học thạc sĩ tại trường sau đại học |
Giá trị học bổng | ¥143,000~145,000 mỗi tháng | ¥117,000 mỗi tháng | ¥242,000 mỗi tháng | ||||
Phí nhập học | Được miễn hoàn toàn | ||||||
Trợ cấp vé máy bay | Được hỗ trợ chi phí đi lại khứ hồi (vé máy bay) (*2) |
Hiệu lực của các chương trình học bổng
Nghiên cứu sinh | Đào tạo giáo viên | Du học sinh bậc đại học | Du học sinh chuyên ngành Nhật Bản học | Du học sinh cao đẳng kỹ thuật | Du học sinh trường chuyên môn | Chương trình lãnh đạo trẻ (YLP) (*3) |
Nếu đuọc giới thiệu bởi đại sứ quán
Nếu được giới thiệu bởi trường đại học Thời gian tùy thuộc vào chỉ tiêu của từng trường (6 tháng đến 1 năm học chuẩn) | Trong vòng 1 năm 6 tháng bao gồm cả chương trình đào tạo tiếng Nhật |
5 năm bao gồm đào tạo tiếng Nhật (7 năm cho ngành y, nha, dược và thú y) Nếu được giới thiệu bởi trường đại học 6 tháng đến năm học chuẩn (Thông thường, không có giáo dục sơ bộ) | 1 năm | 4 năm bao gồm đào tạo tiếng Nhật (4 năm 6 tháng cho chương trình đào tạo hàng hải thương mại) | 3 năm bao gồm đào tạo tiếng Nhật | 1 năm |
Học bổng chính phủ Nhật Bản có khó không?
Khó khăn lớn nhất khi xin học bổng MEXT có lẽ là phần thi viết vì nó phụ thuộc vào chương trình học bổng bạn chọn và lĩnh vực bạn đăng ký. Nhìn chung, phần thi yêu cầu một nền tảng kiến thức vững chắc và khả năng ngôn ngữ tốt (tiếng Anh hoặc tiếng Nhật). Ngoài ra, các môn thi như toán, khoa học tự nhiên hoặc chuyên ngành đòi hỏi bạn phải có kiến thức học thuật phù hợp với lĩnh vực bạn ứng tuyển.
Phần thi viết học bổng MEXT
Phần thi viết được chia thành các môn thi cụ thể tùy thuộc vào chương trình học bổng mà bạn ứng tuyển:
Nghiên cứu sinh (Research students) | Thi bằng tiếng Nhật và tiếng Anh. |
Đào tạo giáo viên (Teacher training students) | Thi bằng tiếng Nhật và tiếng Anh. |
Đại học (Undergraduate students) | Thi các môn tiếng Nhật, tiếng Anh, toán học, và khoa học tự nhiên (bao gồm hóa học, vật lý hoặc sinh học – tùy ngành khoa học). |
Nhật Bản học (Japanese studies students) | Chỉ thi bằng tiếng Nhật. |
Cao đẳng kỹ thuật (College of technology students) | Thi các môn tiếng Nhật, tiếng Anh, toán học, và một môn khoa học tự nhiên (hóa học hoặc vật lý). |
Trường chuyên môn (Specialized training college students) | Thi các môn tiếng Nhật, tiếng Anh, và toán học. |
Đối với học bổng MEXT bậc đại học (Undegraduate)
- Môn thi: Tiếng Nhật, tiếng Anh, toán học, khoa học tự nhiên (vật lý, hóa học, sinh học – tùy ngành học).
- Mức độ học thuật: Kiến thức cơ bản từ chương trình THPT (phù hợp với lĩnh vực bạn đăng ký).
- Mục tiêu: Xét tuyển sinh viên đại học theo ngành học cụ thể.
- Tính chuyên môn: Đề thi thiên về kiến thức phổ thông liên quan đến ngành học.
Đối với học bổng MEXT bậc thạc sĩ
- Môn thi: Tiếng Nhật và tiếng Anh.
- Mức độ học thuật: Đòi hỏi kiến thức chuyên ngành ở trình độ cao hơn.
- Mục tiêu: Xét tuyển nghiên cứu sinh có khả năng nghiên cứu độc lập.
- Tính chuyên môn: Đề thi tập trung kiểm tra khả năng ngôn ngữ và tư duy nghiên cứu.
Tỷ lệ chọi học bổng MEXT
Bên cạnh độ khó cố hữu của phần thi viết thì tỷ lệ chọi cũng là một trở ngại cho các sĩ tử khi muốn giành được học bổng MEXT. Tỷ lệ cạnh tranh của học bổng này thường rất cao, đặc biệt là đối với hệ đại học dẫn đến cơ hội trúng tuyển ở bậc đại học thường thấp hơn.
Quy trình ứng tuyển học bổng chính phủ Nhật Bản (MEXT)
Giới thiệu từ Đại sứ quán
Với hình thức này, ứng viên sẽ được tuyển chọn và sàng lọc ban đầu bởi Đại sứ quán Nhật Bản (hoặc Lãnh sự quán, tùy theo quốc gia).
Một số yêu cầu ứng tuyển có thể chi tiết hơn so với thông tin ở đây, vì vậy hãy liên hệ trực tiếp với Đại sứ quán hoặc cơ quan ngoại giao Nhật Bản tại quốc gia của bạn để kiểm tra thông tin cụ thể.
Loại hình và lĩnh vực ứng tuyển có thể khác nhau giữa các quốc gia. Bạn cần xác nhận xem có chương trình học bổng nào phù hợp với loại hình và lĩnh vực mà bạn quan tâm tại Đại sứ quán hoặc cơ quan ngoại giao Nhật Bản tại quốc gia của bạn.
Ngoài ra, toàn bộ hồ sơ và các buổi phỏng vấn sẽ được thực hiện bởi Đại sứ quán hoặc cơ quan ngoại giao Nhật Bản ở nước bạn.
Giới thiệu từ Trường đại học
Hình thức này áp dụng khi các trường đại học Nhật Bản tuyển chọn ứng viên dựa trên các thỏa thuận trao đổi sinh viên với các trường nước ngoài.
Sau khi sàng lọc, các trường đại học sẽ giới thiệu ứng viên đủ điều kiện tới Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản (MEXT) để xét duyệt học bổng.
Các ứng viên nhận học bổng theo diện giới thiệu từ trường đại học thường sẽ đến Nhật Bản để nhập học vào tháng 9 hoặc tháng 10, tuy nhiên một số trường hợp đến vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4.
Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn có thể tham khảo: Thời gian nhập học ở Nhật du học sinh cần nắm
Nếu như đã đáp ứng đủ điều kiện về thư giới thiệu và những yếu tố khác nhưng vẫn không đậu học bổng MEXT vì một số nguyên nhân khách quan nào đó như hết suất học bổng, quá thời hạn quy định, sai thông tin thì bạn vẫn có thể sử dụng những đề xuất này để xin các loại học bổng du học Nhật Bản khác như ASEAN, A*STAR, Aoyama, ... Đây đều là những LoR giá trị và uy tín nên đều có thể giúp bạn dễ dàng xin được những suất học bổng khác.
Tòm lại, MEXT là một suất học bổng chính phủ Nhật Bản luôn được nhiều sinh viên để mắt đến vì mức hỗ trợ cao cũng như chu kì phát đều đặn mỗi năm của nó. Tuy để giành được một suất là không dễ nhưng khi bạn cố gắng để đạt được điều mình muốn như học bổng hay bất kì dự định nào khác thì lúc đó bạn mới cảm thấy sự nỗ lực của mình thật sự có giá trị. Nếu bạn đang cần tìm một người bạn đồng hành cho hành trình du học Nhật Bản của mình thì đừng quên Trung tâm tư vấn du học TiimEdu sẽ luôn bên bạn mọi lúc nhé!